Gerekçeli karar, mahkemenin verdiği hükmün nedenlerini ayrıntılı şekilde açıkladığı yazılı belgedir. Türk hukuk sisteminde, gerekçeli kararın yazılması ve tebliği, adil yargılanma hakkının teminatı olarak büyük önem taşır. Bu yazıda, gerekçeli kararın duruşmadan sonra ne kadar sürede sonuçlandığını, tarihsel arka planını ve günümüzdeki uygulama süreçlerini inceleyeceğiz.
Gerekçeli Karar Ne Zaman Yazılır?
Türk hukukunda, mahkemelerce verilen kararların gerekçeli olarak yazılması Anayasa’nın 141. maddesiyle güvence altına alınmıştır. Bu bağlamda, gerekçeli karar yazım süreleri, dava türüne göre değişiklik gösterir:
– Hukuk Mahkemeleri: Kısa kararın tefhiminden itibaren en geç 30 gün içinde gerekçeli karar yazılmalıdır. [1]
– Ceza Mahkemeleri: Kısa kararın tefhiminden itibaren en geç 15 gün içinde gerekçeli karar yazılmalıdır. [2]
– İdare Mahkemeleri: Kısa kararın tefhiminden itibaren en geç 30 gün içinde gerekçeli karar yazılmalıdır. [3]
Bu süreler, mahkemelerin iş yükü ve dava dosyasının karmaşıklığı gibi faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Gerekçeli Karar Yazıldı Ne Demek?
Mahkeme dosyasında “Gerekçeli karar yazıldı” ibaresi, mahkemenin verdiği kararın gerekçesini tamamladığını ve yazılı hale getirdiğini gösterir. Bu aşama, kararın tebliğ edilmesine ve tarafların itiraz haklarını kullanmalarına olanak tanır. [4]
Gerekçeli Kararın Tebliği ve İtiraz Süreci
Gerekçeli kararın tebliği, tarafların kararın içeriğini öğrenmesi ve itiraz haklarını kullanabilmesi için gereklidir. Tebliğ işlemi, mahkeme kalemi tarafından posta veya elektronik posta yoluyla yapılır. Tebliğ tarihinden itibaren, tarafların itiraz (istinaf veya temyiz) başvurusunda bulunma süresi başlar. [1]
Gerekçeli Kararın Hukuki Önemi
Gerekçeli karar, mahkemenin verdiği hükmün dayandığı hukuki ve maddi nedenleri açıklar. Bu, tarafların kararın nedenini anlamalarını ve gerektiğinde itiraz etmelerini sağlar. Ayrıca, üst mahkemelerin kararın denetimini kolaylaştırır ve yargı sisteminin şeffaflığını artırır.
Sonuç
Gerekçeli karar, mahkemenin verdiği hükmün nedenlerini ayrıntılı şekilde açıkladığı önemli bir belgedir. Türk hukuk sisteminde, gerekçeli kararın yazılması ve tebliği, adil yargılanma hakkının teminatı olarak büyük önem taşır. Mahkemeler, belirlenen süreler içinde gerekçeli kararlarını yazarak taraflara tebliğ etmekle yükümlüdür. Taraflar, gerekçeli kararı aldıktan sonra itiraz haklarını kullanabilirler. Bu süreç, yargı sisteminin şeffaflığını ve adaletin sağlanmasını temin eder.
—
Sources:
[1]: https://av-saimincekas.com/usull/adaletin-temeli-gerekceli-karar-nedir-ve-neden-onemlidir/?utm_source=chatgpt.com “Gerekçeli Karar Nedir ve Neden Önemlidir? | Adana Avukat | İncekaş Hukuk”
[2]: https://acarumut.av.tr/gerekceli-kararin-yazim-suresi-ve-hak-ihlali/?utm_source=chatgpt.com “Gerekçeli Kararın Yazım Süresi ve Hak İhlali”
[3]: https://kadimhukuk.com.tr/makale/gerekceli-karar/?utm_source=chatgpt.com “Gerekçeli Karar (Hukuk ve Ceza) (2025)”
[4]: https://sarikayakarayhukuk.com/gerekceli-karar-yazildi-ne-demek/?utm_source=chatgpt.com “Gerekçeli Karar Yazıldı Ne Demek? – SKH”