Günlük Notlar Yazılar

Heteroseksüel Çift Ne Demek? İktidar, Toplumsal Düzen ve Siyaset Perspektifinden Bir Analiz Giriş: Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyasal Bakış Toplumlar, varlıklarını sürdürebilmek için her zaman belirli güç ilişkileri, kurallar ve normlar etrafında şekillenmiştir. Bu ilişkilerin en temel yapı taşlarından biri de, toplumsal cinsiyet rollerine dayalı eş ilişkileridir. Heteroseksüel çift, toplumun temel yapı taşı olarak kabul edilen aile biriminin en yaygın biçimini oluşturur. Ancak, bu görünüşte basit kavramın ardında, toplumsal düzeni şekillendiren çok daha derin güç ilişkileri, ideolojik söylemler ve politik yapıların etkisi bulunmaktadır. Peki, heteroseksüel çiftin anlamı, sadece bir biyolojik ilişki veya bireysel tercihlerle mi sınırlıdır, yoksa…

Kapalı Tohumlu Kaça Ayrılır? Bilimin, Deneyimin ve Toplumun Kesişiminde Bir Sınıflandırma Yolculuğu Farklı açılardan bakmayı seviyorum; özellikle de tek bir “doğru”nun olmadığını hissettiren sorulara. “Kapalı tohumlu kaça ayrılır?” tam da böyle bir soru. Kulağa dar bir biyoloji terimi gibi gelse de, sınıflandırma dediğimiz şey yalnızca laboratuvarın değil; tarlanın, pazaryerinin, mutfağın ve kültürün de dili. Bu yazıda, kapalı tohumluların (angiospermler) kaç gruba ayrıldığına farklı yaklaşımlarla bakacağız; veriye yaslanan teknik sınıflandırmalar ile insan hikâyelerini ve toplumsal etkileri görünür kılan bakışları yan yana koyacağız. (Not: Düşünme biçimlerini cinsiyete atfetmek yerine, herkesin kullanabileceği iki tamamlayıcı yaklaşım olarak ele alıyorum.) “Kapalı tohumlu” nedir ve neden…

Kültürlerin Çeşitliliğinde Bir Yolculuk: Ayçiçeği ve İnsanlık Arasındaki Bağ Bir antropolog olarak dünyayı anlamanın en büyüleyici yollarından biri, insanların doğayla kurduğu sembolik ve pratik ilişkilere bakmaktır. Her bitki, her ürün, her ölçüm birimi bir kültürün belleğinde bir anlam taşır. Ayçiçeği de bu anlam katmanlarının en zengin örneklerinden biridir. Kimi toplumlarda güneşi simgeler, kimilerinde bereketin sembolüdür; kimilerinde ise dayanışmanın ve emeğin sessiz dilidir. Peki bu bitkinin ölçülebilir bir özelliği olan ayçiçeği hektolitre ağırlığı, yalnızca bir tarımsal veri midir, yoksa kültürler arası bir anlatının kapısını mı aralar? Ayçiçeği Hektolitre Ağırlığı Nedir? Ayçiçeği hektolitre ağırlığı, 100 litrelik bir hacimdeki ayçiçeği tohumlarının ağırlığını ifade…

7 Mart Dünya Ne Günü? Toplumsal Zamanın Gölgeleri Üzerine Bir İnceleme Bir araştırmacı olarak, günlerden biri olduğunda “7 Mart ne günü?” sorusuna yönelirim; ama bu soru yalnızca takvimi okumaktan ibaret değildir. Her tarih, toplumsal yapıların, cinsiyet normlarının ve kültürel pratiklerin yansıdığı bir aynadır. 7 Mart’ı düşündüğümde, bu günün toplumsal hafızada aldığı roller, simgesel işlevleri ve bireylerle kurduğu ilişki ilgimi çeker. Yazının ilerleyen kısmında, 7 Mart’ın hem tarihsel hem de sosyal bağlamlarını irdeleyeceğim; özellikle erkeklerin yapısal işlevlerle, kadınların ilişkisel bağlarla kurduğu günlük toplumsal çerçeveyi tartışacağım. — 7 Mart: Tarihsel Anılar ve Toplumsal Hafıza 7 Mart’ın dünya çapında yaygın kabul gören bir…

Kanun Hükmünde Kararname Ne Zaman Bitiyor? Adaletin Zaman Çizelgesini Yeniden Düşünmek Toplumun vicdanına dokunan bazı sorular vardır; yanıtı sadece hukuki metinlerde değil, insanların hayatlarında yatar. “Kanun hükmünde kararname (KHK) ne zaman biter?” sorusu da onlardan biri. Bu, sadece bir hukuk sorusu değildir; demokrasiyle, sosyal adaletle, eşitlikle ve hatta bireylerin günlük yaşamlarıyla doğrudan ilgilidir. Çünkü yasaların bitişi yalnızca bir tarihle değil, insanların üzerindeki etkisiyle ölçülür. Gelin, bu konuyu empatiyle, analitik akılla ve toplumsal çeşitliliğin penceresinden birlikte tartışalım. Toplumsal Cinsiyetin Penceresinden: Empati ve Çözüm Arayışı Kadınların toplumsal süreçlerde genellikle empati odaklı bir bakış açısı vardır; bir kararın hukuki boyutunun ötesinde, insan hayatına…

İsteklendirme Güdüleme Ne Demek? Tarihin Işığında İnsan Davranışının Dönüşümü Bir Tarihçinin Kaleminden: Geçmişin Güdüsüyle Bugünü Anlamak Tarihin sayfalarını çevirirken, insanın hareket etme nedenlerini ararız. Neden savaşır, neden üretir, neden öğrenir? Her çağda, her toplumda bu sorunun cevabı değişmiş gibi görünse de özünde aynı kalır: istek ve güdü. Bir tarihçi için isteklendirme ve güdüleme, yalnızca psikolojik kavramlar değil; aynı zamanda toplumsal dönüşümlerin motorudur. Çünkü tarih, isteklerin yön verdiği bir hikâyedir. İsteklendirme ve Güdüleme: Kavramların Kökeni “İsteklendirme” bir bireyin veya topluluğun belirli bir eylemi gerçekleştirmeye yönelmesi için içsel veya dışsal etkilerle motive edilmesidir. “Güdüleme” ise bu isteğin sürekliliğini sağlayan psikolojik ve davranışsal…

Gizli Şeker İlacı Kilo Verdirir Mi? Gizli şeker, tıbbi literatürde “prediyabet” olarak adlandırılan, kan şekeri seviyelerinin normalin üzerinde ancak diyabet tanısı koyacak kadar yüksek olmadığı bir durumdur. Bu aşama, tip 2 diyabetin habercisi olarak kabul edilir ve tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Peki, gizli şeker tedavisinde kullanılan ilaçlar kilo kaybına neden olur mu? Bu sorunun cevabı, kullanılan ilaç türüne, bireysel sağlık durumuna ve yaşam tarzı alışkanlıklarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Gizli Şeker Tedavisinde Kullanılan İlaçlar ve Kilo Üzerindeki Etkileri 1. Metformin Metformin, gizli şeker tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir ilaçtır. Bu ilaç, vücudun insüline duyarlılığını artırarak kan şekeri…

Hava Yolu İşletmeleri Nedir? Mizahi ve Yaratıcı Bir Yolculuk Uçağa binerken bir anons duyarsınız: “Kaptanınız konuşuyor…” İşte o kaptanın arkasında koca bir sistem vardır: hava yolu işletmeleri! Ama gelin bu konuyu kuru tanımlarla değil, biraz espri, biraz da stratejik ve empatik bakışlarla ele alalım. Çünkü hava yolu işletmeleri sadece bilet satan, uçak uçuran şirketler değil; bazen sabrımızı sınayan, bazen kahkahaya boğan, çoğu zaman da yolculuk hayallerimizin mimarlarıdır. Erkeklerin Stratejik Yaklaşımı: “B planı? C Planı? Tabii ki var!” Erkekler için hava yolu işletmeleri adeta bir satranç tahtasıdır. “Uçuş iptal olursa hemen alternatif rota bulurum.”, “Bagaj kaybolursa diplomatik görüşmelere başlarım.” Onlar için…

Gerekçeli karar, mahkemenin verdiği hükmün nedenlerini ayrıntılı şekilde açıkladığı yazılı belgedir. Türk hukuk sisteminde, gerekçeli kararın yazılması ve tebliği, adil yargılanma hakkının teminatı olarak büyük önem taşır. Bu yazıda, gerekçeli kararın duruşmadan sonra ne kadar sürede sonuçlandığını, tarihsel arka planını ve günümüzdeki uygulama süreçlerini inceleyeceğiz. Gerekçeli Karar Ne Zaman Yazılır? Türk hukukunda, mahkemelerce verilen kararların gerekçeli olarak yazılması Anayasa’nın 141. maddesiyle güvence altına alınmıştır. Bu bağlamda, gerekçeli karar yazım süreleri, dava türüne göre değişiklik gösterir: – Hukuk Mahkemeleri: Kısa kararın tefhiminden itibaren en geç 30 gün içinde gerekçeli karar yazılmalıdır. [1] – Ceza Mahkemeleri: Kısa kararın tefhiminden itibaren en geç…

Hamiyet Ne Demek Osmanlıca? Farklı Yaklaşımların Işığında Bir Kavramın Derinliği Bazı kelimeler vardır, anlamlarını sadece sözlükten değil, yüzyılların ruhundan alırlar. “Hamiyet” de işte öyle bir kelime. Osmanlıca kökeniyle taşıdığı ağırlık, bugünün dünyasında bile yankı buluyor. Peki, “hamiyet” sadece bir erdem mi, yoksa toplumsal bir sorumluluk çağrısı mı? Gel, bu kelimenin etrafında hem tarihsel hem duygusal bir yolculuğa çıkalım. Belki birlikte, “hamiyet”i yeniden tanımlarız. — Hamiyetin Osmanlıca Kökü: Bir Kelimenin Ahlaki Mirası Osmanlıca’da “hamiyet” kelimesi Arapça “ḥimayah” kökünden gelir ve “koruma, himaye, sahip çıkma, vatanseverlik, namus ve onur duygusu” gibi anlamlar taşır. Ancak bu sadece bir bireysel erdem değildir; toplumun ortak…